Spichlerz nad Narwią

Spichlerz nad Narwią, zbudowany w latach 1838–1844 w Nowym Dworze Mazowieckim, to przykład neorenesansowej architektury, zaprojektowany przez Jana Jakuba Gaya i zrealizowany na zlecenie Banku Polskiego. Usytuowany na „Kępie Szwedzkiej” przy ujściu Narwi do Wisły, pełnił nie tylko funkcje magazynowe, ale także obronne, wyposażony w otwory do prowadzenia ognia artyleryjskiego i z broni palnej. Do 1853 roku służył jako magazyn zbożowy, a następnie został przekształcony na skład wojskowy twierdzy Modlin. W okresie międzywojennym spichlerz był siedzibą Komendy Portu Wojennego Modlin oraz Centralnej Składnicy Marynarki Wojennej, gdzie przechowywano sprzęt saperski. Wybuch II wojny światowej przyniósł mu zniszczenia, gdyż podczas bombardowania w 1939 roku został wypalony w środku, jednak solidne mury przetrwały. Po wojnie władze komunistyczne podjęły decyzję o jego rozbiórce, ale działania te wstrzymał prof. Jan Zachwatowicz, aczkolwiek część budynku zdążyła już zostać wyburzona. Spichlerz zagrał w filmie Andrzeja Wajdy „Pan Tadeusz” z 1999 roku jako Zamek Horeszków. W 2010 roku ruina została sprzedana deweloperowi, jednak obecnie budynek popada w ruinę, nie prowadzi się żadnych prac remontowych, a jedynie wstawione stalowe ściągi i kotwice utrzymują ściany. Spichlerz, będący świadkiem bogatej historii, czeka na zagospodarowanie, co rodzi obawy o jego dalszy los i możliwość całkowitego zawalenia. Historia i architektura spichlerza stanowią ważny element lokalnego dziedzictwa kulturowego, które z każdym rokiem zanika w obliczu coraz bardziej zaawansowanej degradacji budynku.