Cytadela Warszawska

Cytadela Warszawska, zbudowana w latach 1832–1834 na rozkaz cara Mikołaja I, miała na celu kontrolę nad Warszawą po upadku powstania listopadowego oraz stłumienie polskiego ruchu niepodległościowego. Projekt, opracowany przez generała majora Iwana Dehna, wzorował się na cytadeli antwerpskiej, a sama twierdza miała formę pięcioboku z trzema bastionami i dwiema półbastionami. Roboty prowadzone były na terenach historycznych, a budowa kosztowała 11 milionów rubli. Cytadela funkcjonowała jako punkt kontrolno-pacyfikacyjny i więzienie, w którym stracono wielu polskich patriotów. Unikalne elementy architektoniczne obejmują system fos i kazamatów, a także mur Carnota, który do dziś zachował się w dobrym stanie. W trakcie modernizacji w latach 50. i 60. XIX wieku dodano pięć wysuniętych fortów, co odzwierciedlało zamiary zwiększenia obronności twierdzy. W okresie międzywojennym Cytadela była siedzibą Wojska Polskiego, a po II wojnie światowej stała się centrum dowodzenia Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Dziś na jej terenie znajdują się Muzeum X Pawilonu i Muzeum Katyńskie, a wkrótce planowane jest powstanie Muzeum Historii Polski oraz Muzeum Wojska Polskiego. Cytadela jest także miejscem pamięci o martyrologii Polaków, co odnajdujemy na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Ciekawostką jest fakt, że to właśnie z Cytadeli w listopadzie 1918 roku nadano depeszę o powstaniu niepodległego państwa polskiego, a w 1920 roku stacja radiowa z Cytadeli nadawała przez 36 godzin teksty Nowego Testamentu, zakłócając komunikację sowiecką podczas bitwy warszawskiej. Dziś Cytadela jest świadkiem bogatej historii Polski, reprezentując zarówno architekturę obronną, jak i pamięć o narodowych zrywach i martyrologii.