Gmina Łyse, położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, ma bogatą historię i różnorodną strukturę przestrzenną. W skład gminy wchodzi 22 wsie, w tym Łyse, która jest jej siedzibą. Gmina znana jest z piaszczystej Równiny Kurpiowskiej, charakteryzującej się znacznym odsetkiem lasów i użytków zielonych. Gleby w tym regionie są słabe, głównie klasy V i VI, co wpływa na lokalne rolnictwo skoncentrowane w 62% na użytkach rolnych, podczas gdy 35% to lasy. Ciekawym punktem w gminie są bagna Serafińskie, będące rezerwatem fauny i flory oraz pozostałością po jeziorze Krusko. Gmina Łyse jest terenem, gdzie wciąż żywe są tradycje kurpiowskie, z barwnymi strojami, lokalną gwarą oraz obrzędami związanymi z porami roku i zbieractwem. Najważniejszym wydarzeniem jest Palma Kurpiowska, odbywająca się w Niedzielę Palmową, podczas której mieszkańcy rywalizują o najładniejszą palmę, a także prezentują swoje rękodzieło. Historycznie, w latach 1939–1945 gmina należała do Landkreis Scharfenwiese w Prusach Wschodnich. Gmina miała 6.419 mieszkańców w 1921 roku, a według danych z 2019 roku liczba ta wzrosła do 8384. Przez lata gminę prowadziło wielu wójtów, w tym Czesław Drężek i Wiesław Kowalikowski, którzy pełnili funkcje przez kilka kadencji. Ciekawostką jest zachowanie licznych obyczajów i tradycji, co przyciąga turystów z różnych części Polski i zagranicy. W gminie znajduje się 21 sołectw, a wśród sąsiednich gmin wymienia się Kadzidło, Myszyniec, Pisz, Rozogi, Turośl i Zbójna. Zdaniem danych z 2002 roku, gmina zajmuje obszar 246,45 km², co stanowi 11,74% powierzchni powiatu ostrołęckiego.