Pomnik Obrońców Wybrzeża

Pomnik Obrońców Wybrzeża, znajdujący się w Gdańsku na półwyspie Westerplatte, to monumentalna budowla o wysokości 25 metrów, która upamiętnia polskich obrońców Wybrzeża z września 1939 roku. Projekt urbanistyczny opracował Adam Haupt, natomiast pomnik został zaprojektowany przez Franciszka Duszeńkę i Henryka Kitowskiego, którzy zwyciężyli w konkursie na jego wykonanie. Monument składa się z 236 bloków granitowych o łącznej wadze 1150 ton, przywiezionych z kamieniołomów w Strzegomiu i Borowie. Jego kształt przypomina wyszczerbiony bagnet wbity w ziemię, co symbolizuje odwagę i determinację obrońców. Na szczycie pomnika znajdują się postacie marynarza i żołnierza z rosyjskim uzbrojeniem, co ma przypominać o międzynarodowym kontekście walk. Pomnik jest bogato zdobiony płaskorzeźbami i wykutymi napisami, które upamiętniają zarówno obronę Polski w 1939 roku, jak i inne kluczowe wydarzenia II wojny światowej, w tym bitwy pod Lenino, Studziankami oraz o Kołobrzeg. Ciekawostką jest, że wśród upamiętnionych miejsc w 1939 roku znalazła się Poczta Gdańska, co jest pomyłką, gdyż odnosi się do obiektu niezwiązanego z polskimi walkami. Kopiec, mający średnicę 20 metrów i wysokość 22 metrów, powstał z ziemi pozyskanej podczas poszerzania Kanału Portowego, a jego budowa trwała dwa lata, z inicjatywy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Uroczystość odsłonięcia pomnika odbyła się 9 października 1966 roku, w rocznicę bitwy pod Lenino, co podkreśla jego kulturalne i historyczne znaczenie jako miejsca refleksji nad heroizmem polskich żołnierzy i marynarzy. Siedem zniczy u stóp pomnika symbolizuje siedem dni obrony Westerplatte, stanowiąc ważny element upamiętniający nie tylko tragedię, ale także odwagę obrońców.