Dom Długosza w Sandomierzu

Dom Długosza w Sandomierzu, usytuowany przy ulicy Jana Długosza 9, to późnogotycki budynek ufundowany przez Jana Długosza w 1476 roku. Zaprojektowany przez mistrza Jana z Krakowa, zbudowany z cegły na kamiennym podmurowaniu, wyróżnia się charakterystycznym polskim układem gotyckim oraz ozdobnymi rombami z zendrówki. Wnętrze posiada obszerną sień z dwoma gotyckimi portalami, a nad jednym z nich umieszczona jest tablica erekcyjna z herbem Długosza, Wieniawą oraz datą budowy. W XVI wieku elewację wzbogacono o attykę, a w kolejnych stuleciach budynek przeszedł różne przebudowy, co doprowadziło do jego ruinizacji w XIX wieku po rozwiązaniu zgromadzenia mansjonarzy. W latach 1934-1936, dzięki biskupowi Włodzimierzowi Jasińskiemu, rozpoczęto restaurację, rekonstruując dach, szczyty i detale. Nowoczesna funkcjonalność podzieliła dawną sień na dwie części, ale zachowano oryginalny układ pomieszczeń, schody oraz piaskowcowe obramienia otworów. W 1937 roku otwarto Muzeum Diecezjalne, które zyskało nowe zbiory po restauracji. Prace nad uporządkowaniem wnętrz i ekspozycją zbiorów powierzono Karolowi Estericherowi. W dniu 22 listopada 2017 roku, na wniosek Ministra Kultury, Dom Długosza oraz sandomierski zespół architektoniczno-krajobrazowy wpisano na listę pomników historii, co podkreśliło jego szczególną wartość historyczną i artystyczną. Obszar pomnika obejmuje także wiele cennych zabytków sandomierskiej starówki, co czyni Sandomierz ważnym miejscem w dziedzictwie kulturowym Polski.