Nietulisko Duże

Nietulisko Duże, dawniej znane jako Nietulisko Wielkie, to wieś położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie ostrowieckim, w gminie Kunów. Jej historia sięga przynajmniej 1368 roku, kiedy to była własnością biskupów krakowskich. W XVI wieku miejscowe kamieniołomy rozpoczęły wydobycie kamienia, a w XIX wieku wieś zyskała na znaczeniu dzięki przemysłowi. Wzniesiona w latach 1834-1846 walcownia, będąca częścią rządowego okręgu przemysłowego, zyskała renomę i nagrody, w tym na wystawie w Paryżu w 1846 roku. Ze względu na modernizacje, walcownia mogła produkować znaczne ilości wyrobów ze żelaza, ale ostatecznie zniszczyła ją powódź w 1903 roku, co zakończyło jej działalność w 1905 roku. Budowle związane z przemysłem oraz układ wodny są obecnie wpisane do rejestru zabytków. Nietulisko Duże jest otoczone naturalnym pięknem, z mezozoicznymi skałami osadowymi i bogatą biocenozą, w której można spotkać różne gatunki zwierząt i roślin, niektóre z nich chronione. Miejscowość ma również znaczenie kulturowe, z wieloma osobami związanymi z jej historią, w tym żołnierzami, politykami i inżynierami. Ciekawostką jest to, że w Nietulisku odkryto wczesnosłowiańskie cmentarzysko, co dodatkowo podkreśla bogactwo historyczne tego miejsca. W 2023 roku gmina Kunów rozpoczęła starania o utworzenie muzeum na świeżym powietrzu w dawnym zakładzie, co może przyczynić się do odnowienia zainteresowania tą unikalną miejscowością.