Słup graniczny w Boguszach

Słup graniczny w Boguszach, znajdujący się w powiecie ełckim w województwie warmińsko-mazurskim, to zabytkowy obiekt zbudowany w 1545 roku na trójstyku Prus Książęcych, Korony Królestwa Polskiego oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego. Wzniesiony jako pamiątka po wytyczeniu granic między tymi państwami, ma około 6 metrów wysokości, jest z cegły, otynkowany i pokryty czerwoną dachówką. Na wschodniej stronie słupa znajduje się marmurowa tablica z godłami Wielkiego Księstwa Litewskiego oraz Prus Książęcych, z inskrypcją w łacinie, która została zdemontowana w 1907 roku i zastąpiona kopią z piaskowca. Oryginał trafił do muzeum w Królewcu. Inskrypcja w łacinie odnosi się do czasów Zygmunta Augusta i opisuje cel wzniesienia słupa jako oznaczenie granicy państwowej. Po unii lubelskiej, zaledwie 24 lata po postawieniu słupa, granica przestała być aktualna, ponieważ województwo podlaskie zostało oddzielone od Litwy i włączone do Korony. W okresie 1569-1795 granica polsko-pruska biegnąca w okolicy słupa uległa dalszym zmianom, zwłaszcza po III rozbiorze Polski, kiedy przygraniczne tereny zostały przyłączone do Królestwa Prus. W 1807 roku granicę przywrócono, wprowadzając Księstwo Warszawskie, a późniejsze zmiany przyniosły granice prusko-rosyjskie, niemiecko-rosyjskie oraz niemiecko-polskie. Warto zaznaczyć, że w czterysta lat po wzniesieniu słupa, w 1945 roku Mazury zostały przyłączone do Polski, co spowodowało, że granica państwowa przestała biec w jego okolicy. Słup graniczny w Boguszach jest zatem nie tylko elementem architektonicznym, ale także cennym obiektem historycznym, który ilustruje zmiany polityczne i graniczne w regionie na przestrzeni wieków.