Bartąg

Bartąg, znany także jako Groß Bertung, to wieś położona na Warmii w województwie warmińsko-mazurskim, w gminie Stawiguda, nad rzeką Łyną i w pobliżu jeziora Bartąg. Wieś ma bogatą historię, sięgającą czasów pruskich, kiedy istniało tu pole osadnicze Berting. W XIII wieku, po podboju Prus przez zakon krzyżacki, Bartąg został włączony do Warmii. W 1345 roku wieś została założona na prawie chełmińskim przez wójta Henryka von Luter. Mieszkańcy otrzymali prawo rybołówstwa oraz przywileje związane z uprawą gruntów. W ciągu wieków wieś wielokrotnie ucierpiała z powodu najazdów, w tym litewskich oraz wojen polsko-krzyżackich. W XVI wieku Bartąg znajdował się w granicach Korony Królestwa Polskiego, a w XVIII wieku zyskał murowany kościół pw. św. Jana Apostoła, zbudowany na miejscu wcześniejszego, spalonego w 1681 roku. W kościele przetrwały gotyckie elementy, a jego wyposażenie stanowi cenny zabytek. Bartąg był również miejscem działania Bractwa Opatrzności Bożej, które zyskało popularność w XVIII wieku dzięki staraniom ks. Tomasza Grema. Wieś utraciła pierwotny charakter rolniczy, a obecnie mieszkańcy dojeżdżają do pracy w Olsztynie. Współcześnie Bartąg cieszy się coraz większą liczba mieszkańców, którzy w 2016 roku stanowili liczbę 1603. Ciekawostką jest, że Bartąg ma pamiątkowe tablice upamiętniające mieszkańców poległych w I wojnie światowej oraz posiada świetnie utrzymane kapliczki. Wieś jest również mijana przez linie kolejowe, co ułatwia komunikację. Kultura i historia Bartąga są wciąż żywe, a lokalne inicjatywy starają się przywracać pamięć o przeszłości oraz wspierać rozwój społeczności.